Η Αποκάλυψη του Θεού στο Μωυσή στη φλεγόμενη βάτο (Έξ. 3,1 κ.ε.)
Του Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Κάποτε ο Μωυσής οδηγώντας (ο Μωυσής μέγας οδηγός ψυχών στην Π.Δ. – ο Χριστός είναι στους αιώνες ο Καλός Ποιμένας και εμείς το λογικό ποίμνιο) τα πρόβατα πέρα από την έρημο, έφτασε στο βουνό του Θεού, το ΧΩΡΗΒ (στη χερσόνησο του Σινά – πρόκειται για το όρος Σινά). Τότε του φανερώθηκε ο άγγελος του Κυρίου (ο ίδιος ο Λόγος του Θεού, ο Χριστός πριν να γίνει άνθρωπος, που ονομάζεται στην Π.Δ. «μεγάλης βουλής άγγελος») μέσα σε πύρινη φλόγα (είναι το άκτιστο φως του Θεού) που έβγαινε από μια βάτο. Ο Μωυσής είδε πως ενώ η βάτος είχε πάρει φωτιά κι ήταν μέσα στις φλόγες, δεν καιγόταν να γίνει στάχτη (ήταν η Χάρη του Θεού, και όχι η ουσία του Θεού). Είπε λοιπόν: «Ας πάω να δω…» (πρέπει να ενδιαφερόμαστε για τα πνευματικά και τις εντολές του Θεού).
Όταν ο Κύριος είδε ότι ο Μωυσής πλησίαζε (φανερώνει τις προσωπικές ιδιότητες του Θεού και πως δεν είναι νεφελώδης και απρόσωπη δύναμη)…. τού φώναξε (πρόσωπο ο Θεός με τον οποίον ο άνθρωπος μπορεί να συνάψει σχέσεις) μέσα από τη βάτο: «Μωυσή, Μωυσή … βγάλε τα σανδάλια σου … γιατί ο τόπος όπου στέκεσαι είναι τόπος άγιος (οφείλουμε να φερνόμαστε με ευλάβεια και σεβασμό στα ιερά εδάφη και στο ναό). Εγώ είμαι ο Θεός των προγόνων σου, ο Θεός του Αβραάμ, ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ» (προσωπικός Θεός ζώντων υπάρξεων και μετά θάνατον). Τότε ο Μωυσής σκέπασε (δεν μπορεί να ατενίσει δια των ιδίων δυνάμεων ο άνθρωπος τη θεία δόξα παρά μόνο όσο ο Θεός αποκαλύπτει) το πρόσωπό Του, γιατί φοβόταν να κοιτάξει το Θεό (στη σχέση με το Θεό επικρατεί συνδυασμός ιερού φόβου και αγάπης, ευλάβειας – όταν επίσης δεν είμαστε έτοιμοι πνευματικά επικρατεί φόβος στη σχέση μας με το Θεό). Ο Κύριος συνέχισε: «Είδα τη δυστυχία του λαού μου στην Αίγυπτο και άκουσα την κραυγή τους εξαιτίας των καταπιεστών τους (ο Θεός δεν μένει αμέτοχος στον ανθρώπινο πόνο, αλλά ενδιαφέρεται και συνδράμει ιδιαίτερα τον άνθρωπο, γνωρίζει μάλιστα πότε να επεμβαίνει). Ξέρω τα βάσανά τους. Γι’ αυτό κατέβηκα (σημαίνει ότι άβυσσος χωρίζει την ουσιαστική απόσταση μεταξύ Θεού και ανθρώπων) να τους γλιτώσω από τους Αιγυπτίους (ο Θεός ελευθερώνει, εισέρχεται στην ιστορία ως ελευθερωτής ψυχών και σωμάτων) και να τους φέρω … σε μια χώρα μεγάλη και εύφορη, στη χώρα όπου ρέει γάλα και μέλι… (πρόκειται για την αρχαία Παλαιστίνη, τη γη Χαναάν). Τώρα εγώ σε στέλνω στο φαραώ, να βγάλεις το λαό μου, τους Ισραηλίτες, από την Αίγυπτο» (η αρχή της λειτουργικής υιοθεσίας από τον Θεό ενός λαού για να σώσει μέσω αυτού στη συνέχεια όλη την ανθρωπότητα δια της Εκκλησίας).
Ο Μωυσής είπε στο Θεό: «Ποιος είμαι εγώ για να πάω στο φαραώ και να βγάλω τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο;» (δείχνει την ταπείνωση του Μωυσή). «Εγώ θα είμαι μαζί σου», του απάντησε ο Θεός… (ο Θεός πάντοτε βρίσκεται στα δεξιά μας για να μην σαλευτούμε, ακόμη κι όταν δεν επεμβαίνει αμέσως). Αλλά ο Μωυσής είπε πάλι: «Καλά, εγώ θα πάω στους Ισραηλίτες και θα τους πω ‘ο Θεός των προγόνων σας με έστειλε σε σας’. Αυτοί όμως θα με ρωτήσουν ‘ποιο είναι το όνομά του;’ (αν κάποιος ήξερε το όνομα ενός ανθρώπου, τότε μπορούσε να γνωρίζει και το ποιόν του και την αποστολή του). Τι θα τους πω;». Τότε ο Θεός απάντησε στο Μωυσή: «Εγώ είμαι εκείνος που είμαι» (η μεγαλειώδης αποκάλυψη αυτή του Θεού, που έμεινε διαχρονικά αποτυπωμένη στα ιερά βιβλία Ιουδαίων, Χριστιανών και Μουσουλμάνων, εννοεί ότι ο Θεός είναι αιώνιος, αναλλοίωτος, αλλά και ο μόνος αληθινός, που υπάρχει πραγματικά, σε αντίθεση με τους ψεύτικους θεούς των εθνών). Ο Μωυσής όμως είπε στον Κύριο: «Εγώ, Κύριέ μου, ποτέ μέχρι σήμερα δεν ήμουν επιδέξιος ομιλητής, ούτε κι έγινα από την ώρα που άρχισες να μου μιλάς. Είμαι βραδύγλωσσος, τραυλίζω» (γνωρίζει τα όριά του ο Μωυσής γι’ αυτό θα δοξάσει στη συνέχεια σε όλη του τη ζωή τον παντοδύναμο Θεό). Ο Κύριος τού είπε: «Ποιος έδωσε το στόμα στον άνθρωπο; (αυτό σημαίνει ότι τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο για τον Θεό, αφού ο ίδιος τα έφερε όλα στην ύπαρξη και προνοεί για τα πάντα)… Πήγαινε… κι εγώ θα είμαι μαζί σου»… -αυτό το επαναλαμβάνει και ο Χριστός στην Καινή Διαθήκη, διότι είναι ο Θεός ενσαρκωμένος: «Εγώ θα είμαι μαζί σας μέχρι τη συντέλεια του κόσμου» (Ματθ. 28,20), εννοείται για πάντα.
Ο Μωυσής απάντησε: «Σε παρακαλώ, Κύριέ μου, στείλε κανέναν άλλον» (πιστεύει πως αδυνατεί να αναλάβει τέτοιο βάρος ευθύνης). Τότε ο Κύριος … του είπε: «Έχεις τον αδερφό σου τον Ααρών. Αυτός θα μιλάει αντί για σένα στο λαό και θα είναι το στόμα σου» (προφήτης είναι εκείνος που μιλάει στη θέση κάποιου άλλου και αποδίδει τα λόγια του. Έτσι ο Ααρών ήταν προφήτης του Μωυσή, και ο Μωυσής του Θεού). Ο Μωυσής γεμάτος πίστη στο Θεό και δύναμη (δια του Αγίου Πνεύματος που τον επισκίασε) κατέβηκε από το βουνό (κάθε Θεοφάνεια δεν έχει σκοπό την ιδιώτευση αλλά να διδάξει και το λαό του Θεού). Πήρε τον αδερφό του Ααρών και πήγαν στην Αίγυπτο, όπου ανακοίνωσαν στους Ισραηλίτες όσα είχε πει ο Θεός. Αυτοί πίστεψαν (αισθάνθηκαν με εμπιστοσύνη στο Θεό ότι είχε έρθει η ώρα να λυτρωθούνε) και κατάλαβαν ότι ο Κύριος είχε στρέψει το ενδιαφέρον Του στους Ισραηλίτες και είχε δει τη δυστυχία τους. Έσκυψαν τότε και προσκύνησαν (τον Κύριο των Δυνάμεων, που οδηγεί την ιστορία στο υγιές της τέρμα και στο Φως του προσώπου Του).