Μέρος Β’ – Περί της Ενσάρκου Οικονομίας – Μικρό βοήθημα κατήχησης ενηλίκων σε μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων

Μικρό βοήθημα κατήχησης ενηλίκων σε μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων
Μέρος Β’ – Περί της Ενσάρκου Οικονομίας

• Έως εδώ αρκετά κατάλαβα για το Μυστήριο της Αγίας Τριάδας. Πες μου τώρα και για τον Ιησού Χριστό Ποιος είναι;
• Ο Χριστός είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού και Πατρός, ο συνάναρχος και συναΐδιος και ομοούσιος τω Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι όπως είδαμε και προηγουμένως. Είναι δηλαδή ο Θεός που φόρεσε την ανθρώπινη σάρκα και περπάτησε στην γη ως άνθρωπος. Επομένως αν σε ρωτήσουν τι είναι ο Χριστός; αποκρίσου με συντομία, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.
• Και τι σημαίνει η λέξη Ιησούς Χριστός;
• Ιησούς σημαίνει Σωτήρ, ως λυτρωτής όλου του κόσμου καθώς διηγείται και το ιερό Ευαγγέλιο. Χριστός είναι ο κεχρισμένος υπό του Θεού και Πατρός και Βασιλέας και Αρχιερέας, κατά το ανθρώπινο, δια του Πνεύματος του Αγίου καθό εχρίσθη.
• Και για ποια αιτία έγινε άνθρωπος ο Υιός του Θεού;
• Και αυτό είναι μέγα Μυστήριο, φρικτό και ακατάληπτο. Με πολύ συντομία και με απλά λόγια, θα προσπαθήσω να το ξεδιπλώσω με μερικές υπο-ερωτήσεις:
  • – Ο Θεός έκανε το σύμπαν όλο, τον ουρανό και την γη, την θάλασσα, και κάθε τόπο, όλη την φύση,. Αμέσως μετά έπλασε και τον άνθρωπο.
  • – Γιατί μας έφτιαξε;Για να ενωθούμε μαζί Του, για να ζούμε αιώνια στον Παράδεισο
    – Γιατί το σχέδιο «σκόνταψε»; Γιατί ο άνθρωπος ήταν ελεύθερος, και έτσι είπε, όχι, θα γίνω εγώ Θεός και απατήθηκε. Πίστεψε ο Αδάμ ότι με το να γίνει αυτός Θεός, θα μπορέσει να είναι πάνω από τον Θεό. Και ενεπλάκη σ’ αυτή την περιπέτεια της πτώσης. 
  • – Γιατί είπε οΑδάμ «όχι»; Γιατί ο Θεός του έδωσε την δυνατότητα να πει «όχι», δηλαδή του έδωσε αυτό που λέμε ελευθερία.
    – Γιατί ο Θεός δεν τα έφτιαχνε έτσι, ώστε να μην σκοντάψει στην ελευθερία του ανθρώπου; Γιατί τότε θα ήταν μια ένωση αναγκαστική, μια ένωση που δεν θα είχε την δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής, και βέβαια προτίμησε ο Θεός να φτιάξει έναν κόσμο που να θέλει να υπάρχει και ακριβώς γι’ αυτό έδωσε την ελευθερία στον άνθρωπο να πει ναι ή όχι στο σχέδιο του Θεού.
  • – Που είναι το «μυστικό»;Ότι ο Θεός, ακόμα και σε αυτό το όχι που είπε ο Αδάμ, το σεβάστηκε μέν, αλλά δεν τον άφησε, να οδηγήσει τα πάντα στην αυτοκαταστροφή γιατί αν αφηνόταν ελεύθερη η δημιουργία όπως ο Αδάμ επέλεξε να την οδηγήσει, είναι βέβαιο ότι θα έφτανε στην αυτοκαταστροφή. Και έτσι δεν έπαψε να καταβάλλει προσπάθειες για να ζήσει ο κόσμος. 
    Από εκεί και πέρα λοιπόν αρχίζει πλέον όλη η λεγόμενη ένσαρκος οικονομία, η ιστορία της σωτηρίας μας, με την οποία ο Θεός προσπαθεί αυτή την επιλογή του Αδάμ να την διορθώσει για να μη βλάψει τον κόσμο. Το νόημα της σωτηρίας ήταν να ζήσει ο κόσμος και να ξεπεράσει τον θάνατο.
• Πως γεννήθηκε; Εννοώ, πως είναι δυνατόν να γεννήσει μία Παρθένος και να μείνει πάλι Παρθένος;
• Όταν ο Θεός κάνει ένα πράγμα, δεν έχει χώρο το πώς και το αδύνατον. Γιατί αυτός είναι ο Ποιητής και Δεσπότης της φύσεως και όπου Αυτός θέλει «νικάται η τάξις της φύσεως». Άκουσε όμως και μια ομοίωση περί της Παρθένου: Όπως πχ συμβαίνει σε ένα δωμάτιο που είναι κλειστό εντελώς και έχει ένα παραθυράκι με τζάμι στην ανατολική πλευρά του. Όταν ανατείλει ο ήλιος, διαπερνούν οι ακτίνες το τζάμι, μπαίνουν μέσα στο δωμάτιο, το φωτίζουν και βγαίνουν πάλι, χωρίς να βλάψουν καθόλου το τζάμι. Έτσι κατάλαβε και περί της Παρθένου Μαρίας. Επειδή ήταν πανάμωμος και καθαροτάτη, κατέβηκε ο Υιός και Λόγος του Θεού, η θεϊκή ακτίνα από τον Ήλιο της δικαιοσύνης, τον Πατέρα και μπήκε στην άχραντη μήτρα Της, όπως Αυτός μόνον γνωρίζει, καταφώτισε τον άγιο οίκο της και από τα καθαρώτατα και παρθενικά της αίματα δημιούργησε την αγία αυτού σάρκα. Και έτσι πάλι βγήκε χωρίς να βλάψει καθόλου την Παρθενία της. Αλλά την φύλαξε Παρθένο, όπως ήταν προ της γεννήσεως, όπως ήταν κατά την γέννηση, όπως έμεινε και μετά την γέννηση. Για αυτό κηρύττουμε και ομολογούμε την Παναγίαν Παρθένον κυρίως και αληθώς Θεοτόκον, επειδή γέννησε Θεόν σεσαρκωμένον και ασυγκρίτως αγιοτέρα πάσης κτίσεως αυτήν προσκυνούμε. Επειδή στάθηκε πρόξενος της Παγκοσμίου Σωτηρίας και στέκει πάντα μεσίτρια και πρεσβεύει στον Μονογενή Υιό Της για την Σωτηρία όλου του κόσμου.
• Πως εννοείται το Σταυρωθέντα και παθόντα, στο Σύμβολο της Πίστεως; Είναι δυνατόν να πάθει ο Υιός του Θεού;
• Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι μία υπόσταση, ένα πρόσωπο που έχει δύο φύσεις, την της θεότητος και της ανθρωπότητος και για αυτόν τον λόγο λέγεται Χριστός και θεάνθρωπος. Όμως δεν έγινε καμία σύγχυση μεταξύ αυτών των δύο φύσεων δηλαδή ούτε η φύση της θεότητας μεταβλήθηκε στην φύση την ανθρώπινη ούτε η ανθρώπινη μεταβλήθηκε στην θεϊκή φύση, αλλά έμεινε η κάθεμία αναλλοίωτη. Κατά την φύση της θεότητος έμεινε εντελώς απαθής ο Χριστός, κατά την φύση την ανθρώπινη έπαθε. Για να το καταλάβεις αυτό θα δώσω ένα παράδειγμα: Η ανθρώπινη με την θεϊκή φύση είναι ενωμένη με τον Χριστό, όπως είναι το αναμμένο σίδερο με την φωτιά. Το αναμμένο σίδερο έχει δύο φύσεις, της φωτιάς και του σιδήρου αλλά το σίδερο διαμορφώνεται με το χτύπημα για να πάρει το σχήμα που θέλουμε, ενώ η φωτιά δεν παθαίνει τίποτα. Έτσι λοιπόν και η φύση της ανθρωπότητας έπαθε, της θεότητας έμεινε απαθής. Όπως ο ήλιος φωτίζει ένα δέντρο και ο ξυλοκόπος κόβει το δέντρο, το δέντρο πάσχει και κόπτεται ο ήλιος μένει εντελώς αβλαβής και άκοπτος, έτσι και η θεότητα στον Χριστό. Ο Χριστός λοιπόν είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος και ενεργεί και κατά τις δύο φύσεις, με το ιδίωμα εκάστης φύσεως. Ως Θεός για παράδειγμα μόνο με το λόγο του θεράπευε αρρώστους, ανάσταινε νεκρούς, και άλλες θεοσημίες έκανε, όμως χωρίς να απουσιάζει η σάρκα του από αυτά. Και πάλι ενεργούσε η ανθρώπινη όταν με τα χέρια του θεράπευε, όταν ρωτούσε ως άνθρωπος, (που βάλατε τον Λάζαρο;), όταν παρακαλούσε τον Θεό Πατέρα, όταν κουρασμένος από την οδοιπορία αναπαυόνταν, όταν λυπόταν τον καιρό του πάθους και τέλος όταν σταυρώθηκε, πέθανε και τάφηκε, χωρίς και πάλι να απουσιάζει η θεϊκή φύση από αυτά, αφού πάντοτε ενωμένη ήταν η μία φύση με την άλλη. Πλην όμως χωρίς να πάθει η θεϊκή φύση τίποτε. Όταν λέμε ότι ο Χριστός είναι τέλειος άνθρωπος, εννοούμε ότι έχει σώμα, έχει ψυχή λογική και νοερά όπως όλοι οι άνθρωποι και επίσης έλαβε και όλα τα πάθη της ανθρώπινης φύσεως, εκτός όμως της αμαρτίας. Επομένως ο Χριστός και πείνασε και δίψασε και εκοπίασε και δάκρυσε και λυπήθηκε για να τα αγιάσει όλα επάνω στην τεθεωμένη του σάρκα. Για αυτό και πειράστηκε και από τον διάβολο. Υπάρχει όμως μια πολύ μεγάλη διαφορά σε όλα αυτά. Ότι εμείς οι άνθρωποι, δοκιμάζουμε όλα τα πάθη αναγκαστικά και χωρίς να θέλουμε και πολλές φορές θέλουμε να τα αποφύγουμε. Ο Χριστός όμως θεληματικώς και αυτεξουσίως, όταν ήθελε έδινε άδεια στην ανθρώπινη φύση να υπομείνει τα δικά της αδιάβλητα πάθη. Λέμε λοιπόν ότι : ο Χριστός θέλων δίψασε, θέλων πείνασε, θέλων έπαθε, θέλων απέθανε.

Επεξεργασία και γλωσσική απλοποίηση:

Ορθόδοξες Απαντήσεις, 2015
βασισμένο πάνω σε πόνημα του
αρχιμανδρίτη  Προκοπίου Δενδρινού +,
εκ του Ιερού Κοινοβίου του Ρωσσικού,
που εκδόθηκε στην Αθήνα, το 1841
orthodoxanswers.gr