ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΑΥΛΟΥ
Β’ προς Τιμόθεον ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ προς Φιλήμονα
προς Ρωμαίους – Α’ προς Κορινθίους – Β’ προς Κορινθίους – προς Γαλάτας – προς Εφεσίους – προς Φιλιππισίους – προς Κολοσσαείς – Α’ προς Θεσσαλονικείς – Β’ προς Θεσσαλονικείς – Α’ προς Τιμόθεον – Β’ προς Τιμόθεον – προς Τίτον – προς Φιλήμονα – προς Εβραίους
- κεφ.1 Πρωτότυπο
- κεφ.1 Ερμηνεία
- κεφ.2 Πρωτότυπο
- κεφ.2 Ερμηνεία
- κεφ.3 Πρωτότυπο
- κεφ.3 Ερμηνεία
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Α’
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1
Χαιρετισμός
1 Παῦλος, δοῦλος Θεοῦ, ἀπόστολος δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ κατὰ πίστιν ἐκλεκτῶν Θεοῦ καὶ ἐπίγνωσιν ἀληθείας τῆς κατ’ εὐσέβειαν
2 ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου, ἣν ἐπηγγείλατο ὁ ἀψευδὴς Θεὸς πρὸ χρόνων αἰωνίων,
3 ἐφανέρωσε δὲ καιροῖς ἰδίοις τὸν λόγον αὐτοῦ ἐν κηρύγματι ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ κατ’ ἐπιταγὴν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ,
4 Τίτῳ γνησίῳ τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν· χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς καὶ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν.
Ἐγκατάστασις πρεσβυτέρων
5 Τούτου χάριν κατέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ, ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ, καὶ καταστήσῃς κατὰ πόλιν πρεσβυτέρους, ὡς ἐγώ σοι διεταξάμην,
6 εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος, μιᾶς γυναικὸς ἀνήρ, τέκνα ἔχων πιστά, μὴ ἐν κατηγορίᾳ ἀσωτίας ἢ ἀνυπότακτα.
7 Δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι ὡς Θεοῦ οἰκονόμον, μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ,
8 ἀλλὰ φιλόξενον, φιλάγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ,
9 ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου, ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν.
Ψευδοδιδάσκαλοι
10 Εἰσὶ γὰρ πολλοὶ καὶ ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται, μάλιστα οἱ ἐκ περιτομῆς,
11 οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν, οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσι διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ αἰσχροῦ κέρδους χάριν.
12 Εἶπέ τις ἐξ αὐτῶν ἴδιος αὐτῶν προφήτης· Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργαί.
13 Ἡ μαρτυρία αὕτη ἐστὶν ἀληθής. Δι’ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως, ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει,
14 μὴ προσέχοντες Ἰουδαϊκοῖς μύθοις καὶ ἐντολαῖς ἀνθρώπων ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν.
15 Πάντα μὲν καθαρὰ τοῖς καθαροῖς· τοῖς δὲ μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν καθαρόν, ἀλλὰ μεμίανται αὐτῶν καὶ ὁ νοῦς καὶ ἡ συνείδησις.
16 Θεὸν ὁμολογοῦσιν εἰδέναι, τοῖς δὲ ἔργοις ἀρνοῦνται, βδελυκτοὶ ὄντες καὶ ἀπειθεῖς καὶ πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἀδόκιμοι.
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Α’
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1
Χαιρετισμός
1 Ὁ Παῦλος, δοῦλος τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπόστολος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ νὰ ὁδηγήσω τοὺς ἐκλεκτοὺς τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν πίστιν καὶ τὴν τελείαν γνῶσιν τῆς ἀληθείας, ποὺ ἀπαιτεῖ ἡ εὐσέβεια,
2 καὶ τὴν ἐλπίδα εἰς τὴν αἰώνιον ζωὴν τὴν ὁποίαν ὁ Θεός, ποὺ δὲν ψεύδεται, ὑποσχέθηκε πρὶν ἀπὸ ὅλους τοὺς αἰῶνας,
3 καὶ εἰς τὸν κατάλληλον καιρὸν ἐφανέρωσε τὸ ἄγγελμά του διὰ κηρύγματος, τὸ ὁποῖον ἀνετέθη εἰς ἐμὲ κατὰ διαταγὴν τοῦ Σωτῆρός μας Θεοῦ·
4 πρὸς τὸν Τίτον, τὸ γνήσιον παιδί μου εἰς τὴν κοινὴν πίστιν μας· χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ τὸν Θεὸν Πατέρα καὶ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Σωτῆρά μας.
Ἐγκατάστασις πρεσβυτέρων
5 Διὰ τὸν σκοπὸν αὐτὸν σὲ ἄφησα εἰς τὴν Κρήτην, διὰ νὰ διορθώσῃς τὰ ἐλλιπῆ καὶ νὰ ἐγκαταστήσῃς εἰς κάθε πόλιν πρεσβυτέρους, ὅπως ἐγὼ διέταξα,
6 ὅποιος εἶναι ἀπηλλαγμένος ἀπὸ κάθε κατηγορίαν, σύζυγος μιᾶς γυναικός, καὶ ἔχει παιδιὰ πιστά, τὰ ὁποῖα δὲν κατηγοροῦνται δι’ ἀσωτίαν ἢ εἶναι ἀνυπότακτα.
7 Διότι ὁ ἐπίσκοπος, ὡς ὑπηρέτης τοῦ Θεοῦ, δὲν πρέπει νὰ ἔχῃ καμμίαν κατηγορίαν, νὰ μὴν εἶναι αὐθάδης, οὔτε ὀργίλος, οὔτε μέθυσος, οὔτε βίαιος, οὔτε αἰσχροκερδής,
8 ἀλλὰ φιλόξενος, φιλάγαθος, σώφρων, δίκαιος, εὐσεβής, ἐγκρατής,
9 νὰ κρατῇ σταθερὰ τὸν ἀξιόπιστον λόγον, ὅπως ἐδιδάχθηκε, διὰ νὰ εἶναι εἰς θέσιν καὶ νὰ στηρίζῃ εἰς τὴν ὑγιᾶ διδασκαλίαν καὶ νὰ ἐλέγχῃ ἐκείνους ποὺ ἀντιλέγουν.
Ψευδοδιδάσκαλοι
10 Διότι ὑπάρχουν πολλοὶ ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ συσκοτισταὶ τοῦ νοῦ, μάλιστα ἐκεῖνοι ποὺ προέρχονται ἀπὸ Ἰουδαίους,
11 οἱ ὁποῖοι πρέπει νὰ ἀποστομώνωνται διότι ἀνατρέπουν ὁλόκληρες οἰκογένειες, διδάσκοντες ἐκεῖνα ποὺ δὲν πρέπει, χάριν αἰσχροῦ κέρδους.
12 Εἶπε κάποιος ἀπ’ αὐτούς, δικός τους προφήτης: «Οἱ Κρῆτες εἶναι πάντοτε ψεῦσται, κακὰ θηρία, λαίμαργοι, ὀκνηροί».
13 Ἡ μαρτυρία αὐτὴ εἶναι ἀληθινή. Διὰ τὸν λόγον αὐτὸν, νὰ τοὺς ἐλέγχῃς ἀπότομα, διὰ νὰ εἶναι ὑγιεῖς εἰς τὴν πίστιν,
14 καὶ νὰ μὴ προσέχουν εἰς μύθους Ἰουδαϊκοὺς καὶ εἰς ἐντολὰς ἀνθρώπων ποὺ ἀποστρέφονται τὴν ἀλήθειαν.
15 Εἰς τοὺς καθαροὺς ὅλα εἶναι καθαρά, ἀλλ’ εἰς τοὺς μολυσμένους καὶ τοὺς ἀπίστους τίποτε δὲν εἶναι καθαρόν· ἔχει μολυνθῆ καὶ ὁ νοῦς τους καὶ ἡ συνείδησίς τους.
16 Ὁμολογοῦν μὲ τὸ στόμα ὅτι γνωρίζουν τὸν Θεόν, ἀλλὰ μὲ τὰ ἔργα τους τὸν ἀρνοῦνται, εἶναι ἄνθρωποι βδελυροί, ἀπειθεῖς καὶ ἀκατάλληλοι διὰ κάθε καλὸν ἔργον.
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Β’
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 2
Ἡ χριστιανικὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ βάσις της
1 Σὺ δὲ λάλει ἃ πρέπει τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ.
2 Πρεσβύτας νηφαλίους εἶναι, σεμνούς, σώφρονας, ὑγιαίνοντας τῇ πίστει, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ.
3 Πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς, μὴ διαβόλους, μὴ οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας, καλοδιδασκάλους,
4 ἵνα σωφρονίζωσι τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι, φιλοτέκνους,
5 σώφρονας, ἁγνάς, οἰκουρούς, ἀγαθάς, ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται.
6 Τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν,
7 περὶ πάντα σεαυτὸν παρεχόμενος τύπον καλῶν ἔργων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ ἀδιαφθορίαν, σεμνότητα, ἀφθαρσίαν,
8 λόγον ὑγιῆ, ἀκατάγνωστον, ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ μηδὲν ἔχων περὶ ἡμῶν λέγειν φαῦλον.
9 Δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι, ἐν πᾶσιν εὐαρέστους εἶναι, μὴ ἀντιλέγοντας,
10 μὴ νοσφιζομένους, ἀλλὰ πίστιν πᾶσαν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν, ἵνα τὴν διδασκαλίαν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ κοσμῶσιν ἐν πᾶσιν.
Χριστιανικὰ κίνητρα
11 Ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις,
12 παιδεύουσα ἡμᾶς ἵνα ἀρνησάμενοι τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι,
13 προσδεχόμενοι τὴν μακαρίαν ἐλπίδα καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ,
14 ὃς ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον, ζηλωτὴν καλῶν ἔργων.
15 Ταῦτα λάλει καὶ παρακάλει καὶ ἔλεγχε μετὰ πάσης ἐπιταγῆς· μηδείς σου περιφρονείτω.
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Β’
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 2
Ἡ χριστιανικὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ βάσις της
1 Σὺ δὲ κήρυττε ὅσα εἶναι σύμφωνα πρὸς τὴν ὑγιᾶ διδασκαλίαν.
2 Δηλαδή, οἱ ἡλικιωμένοι ἄνδρες νὰ εἶναι νηφάλιοι, σεμνοί, σώφρονες, ὑγιεῖς εἰς τὴν πίστιν, τὴν ἀγάπην, τὴν ὑπομονήν.
3 Ἐπίσης, αἱ ἡλικιωμέναι γυναῖκες νὰ εἶναι σεβάσμιαι εἰς τὴν συμπεριφοράν τους, νὰ μὴ διαβάλλουν, νὰ μὴν εἶναι δοῦλαι τοῦ κρασιοῦ· νὰ διδάσκουν ὅ,τι εἶναι καλὸν
4 διὰ νὰ σωφρονίζουν τὰς νέας ὥστε νὰ ἀγαποῦν τοὺς ἀνδρας των καὶ τὰ παιδιά των,
5 νὰ εἶναι ἐγκρατεῖς, ἁγναί, οἰκοκυραί, ἀγαθαί, νὰ ὑποτάσσωνται εἰς τοὺς ἄνδρας των, διὰ νὰ μὴ δυσφημῆται ὀ λόγος τοῦ Θεοῦ.
6 Τοὺς νεωτέρους ἐπίσης νὰ νουθετῇς νὰ εἶναι ἐγκρατεῖς,
7 εἰς τὴν διδασκαλίαν ἀκεραιότητα, σεμνότητα,
8 λόγον ὀρθόν, ἀπηλλαγμένον ἀπὸ κάθε κατηγορίαν διὰ νὰ ἐντραπῇ ὀ ἐχθρὸς ποὺ δὲν θὰ ἔχῃ νὰ πῇ τίποτε κακὸν γιὰ μᾶς.
9 Οἱ δοῦλοι νὰ ὑποτάσσωνται εἰς τοὺς κυρίους των, νὰ εἶναι εἰς ὅλα εὐάρεστοι, νὰ μὴν ἀντιλέγουν, νὰ μὴ κλέβουν,
10 ἀλλὰ νὰ δείχνουν πλήρη καὶ εἰλικρινῆ πιστότητα ὥστε, εἰς τὸ κάθε τι, νὰ στολίζουν τὴν διδασκαλίαν τοῦ Σωτῆρός μας Θεοῦ.
Χριστιανικὰ κίνητρα
11 Διότι ἐμφανίσθηκε ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία σώζει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους,
12 καὶ μᾶς διδάσκει νὰ ἀρνηθοῦμε τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας καὶ νὰ ζοῦμε εἰς τὸν παρόντα κόσμον μὲ ἐγκράτειαν, δικαιοσύνην καὶ εὐσέβειαν,
13 ἀναμένοντες τὴν εὐλογημένην ἐλπίδα μας καὶ τὴν ἐμφάνισιν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρός μας Ἰησοῦ Χριστοῦ,
14 ὁ ὁποῖος ἔδωκε τὸν ἑαυτόν του γιὰ μᾶς, γιὰ νὰ μᾶς λυτρώσῃ ἀπὸ κάθε ἀνομίαν καὶ καθαρίσῃ διὰ τὸν ἑαυτόν του ἕνα λαὸν ἐκλεκτόν, ζηλωτὴν καλῶν ἔργων.
15 Αὐτὰ κήρυττε· πρότρεπε καὶ ἔλεγχε μὲ ὅλον τὸ κῦρος. Κανεὶς δὲν πρέπει νὰ σὲ περιφρονῇ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 3
Ἡ χριστιανικὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ βάσις της
1 Ὑπομίμνησκε αὐτοὺς ἀρχαῖς καὶ ἐξουσίαις ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι,
2 μηδένα βλασφημεῖν, ἀμάχους εἶναι, ἐπιεικεῖς, πᾶσαν ἐνδεικνυμένους πρᾳότητα πρὸς πάντας ἀνθρώπους.
3 Ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς ἀνόητοι, ἀπειθεῖς, πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις, ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες, στυγητοί, μισοῦντες ἀλλήλους·
4 ὅτε δὲ ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ,
5 οὐκ ἐξ ἔργων τῶν ἐν δικαιοσύνῃ ὧν ἐποιήσαμεν ἡμεῖς, ἀλλὰ κατὰ τὸν αὐτοῦ ἔλεον ἔσωσεν ἡμᾶς διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως Πνεύματος Ἁγίου,
6 οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν,
7 ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου χάριτι κληρονόμοι γενώμεθα κατ’ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου.
8 Πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. Ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις·
9 μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιΐστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι.
10 Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ,
11 εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος.
Ἀποχαιρετιστήρια μηνύματα
12 Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι.
13 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ.
14 Μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι.
15 Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ’ ἐμοῦ πάντες. Ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ Γ’
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 3
Ἡ χριστιανικὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ βάσις της
1 Νὰ τοὺς ὑπενθυμίζῃς νὰ ὑποτάσσωνται εἰς τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, νὰ πειθαρχοῦν, νὰ εἶναι ἔτοιμοι διὰ κάθε ἔργον καλόν,
2 νὰ μὴ κακολογοῦν κανένα, νὰ εἶναι εἰρηνικοί, ἐπιεικεῖς, νὰ δείχνουν κάθε πραότητα πρὸς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.
3 Διότι κάποτε ἤμαστε καὶ ἐμεῖς ἀνόητοι, ἀπειθεῖς, ἐπλανώμεθα, ἤμαστε δοῦλοι ἐπιθυμιῶν καὶ διαφόρων ἡδονῶν, ἐζούσαμε εἰς τὴν κακίαν καὶ τὸν φθόνον, ἄξιοι μίσους καὶ ἐμισούσαμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον.
4 Ἀλλ’ ὅταν ἐμφανίσθηκε ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία τοῦ Σωτῆρός μας Θεοῦ,
5 μᾶς ἔσωσε, ὄχι ἀπὸ ἔργα δικαιοσύνης, τὰ ὁποῖα ἐκάναμε ἐμεῖς, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὸ δικό του ἔλεος, διὰ τοῦ λουτροῦ τῆς ἀναγεννήσεως καὶ τῆς ἀνακαινίσεως ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος,
6 τὸ ὁποῖον ἐξέχυσε σ’ ἐμᾶς πλούσια διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Σωτῆρός μας,
7 ὥστε, δικαιωμένοι μὲ τὴν χάριν ἐκείνου νὰ γίνωμεν, σύμφωνα μὲ τὴν ἐλπίδα μας, κληρονόμοι τῆς αἰωνίου ζωῆς.
8 Εἶναι ἀξιόπιστα τὰ λόγια αὐτά, καὶ αὐτὰ θέλω νὰ διαβεβαιώνῃς, ὥστε νὰ φροντίζουν ἐκεῖνοι ποὺ ἐπίστεψαν εἰς τὸν Θεὸν νὰ εἶναι πρωτοπόροι καλῶν ἔργων. Αὐτὰ εἶναι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα διὰ τοὺς ἀνθρώπους,
9 ἀλλ’ ἀπόφευγε μωρὰς συζητήσεις, γενεαλογίας, ἔριδας καὶ φιλονεικίας διὰ τὸν νόμον, διότι εἶναι ἀνωφελεῖς καὶ μάταιαι.
10 Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ πρώτην καὶ δευτέραν νουθεσίαν, ἄφηνέ τον.
11 Νὰ γνωρίζεις ὅτι ἕνας τέτοιος ἔχει διαστραφῆ, ἁμαρτάνει καὶ ἔτσι καταδικάζει ὁ ἴδιος τὸν ἑαυτόν του.
Ἀποχαιρετιστήρια μηνύματα
12 Ὅταν θὰ στείλω τὸν Ἀρτεμᾶν σ’ ἐσὲ ἢ τὸν Τυχικόν, φρόντισε νὰ ἔλθῃς σ’ ἐμὲ εἰς τὴν Νικόπολιν, διότι ἐκεῖ ἀπεφάσισα νὰ περάσω τὸν χειμῶνα.
13 Τὸν Ζηνᾶν τὸν νομικόν, καὶ τὸν Ἀπολλὼ κατευόδωσέ τους μὲ ἐνδιαφέρον, διὰ νὰ μὴ τοὺς λείψῃ τίποτε.
14 Ἂς μαθαίνουν καὶ οἱ δικοί μας νὰ εἶναι πρωτοπόροι καλῶν ἔργων εἰς ἐπειγούσας ἀνάγκας, διὰ νὰ μὴν εἶναι ἄκαρποι.
15 Σὲ χαιρετοῦν ὄλοι ὅσοι εἶναι μαζί μου. Χαιρέτησε ἐκείνους ποὺ μᾶς ἀγαποῦν ἐν πίστει. Ἡ χάρις νὰ εἶναι μαζὶ μὲ ὅλους σας. Ἀμήν.