Τελευταίως γίνεται προσπάθεια υποβάθμισης των θεολογικών θέσεων των Αγίων μας. Τελικά, η προσωπική θέση ενός Αγίου, είναι αποδεκτή από την Εκκλησία;

Το ασφαλές κριτήριο είναι η ευλαβική τήρηση των παραδεδομένων της πίστεώς μας, αυτό δηλαδή που είναι το κύριο χαρακτηριστικό των Αγίων μας, όλων των εποχών.

«…εις τό κέντρον τής Ιεράς Παραδόσεως περί τόν εν δόξη Χριστόν είναι οι φίλοι Αυτού προφήται, απόστολοι καί άγιοι, οίτινες γνωρίζουν τόν Θεόν διά τού Χριστού εν Πνεύματι, ως ο φίλος γνωρίζει τόν φίλον αυτού, καί διά τής θεώσεως ταύτης μετέχουν κατά χάριν τού φύσει αλαθήτου τού Χριστού μέσω τών φίλων Αυτού καί μέσω τών τήν αποστολικήν διαδοχήν εχόντων επισκόπων, αφού μένουν πιστοί μετά τού κλήρου εις τήν διδασκαλίαν τών φίλων τού Θεού καί αφού οι ηγέται αυτών θεολογούν συμφώνως πρός τάς σαφείς ενδείξεις τής θεώσεως τών θεουμένων καί περιορίζονται μεθοδολογικώς καί πνευματικώς εις τά ρήματα καί τά νοήματα αυτών» (Πρωτ. Ιω. Ρωμανίδη, Δογματική καί Συμβολική Θεολογία τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, σ. 133).

Το παραπάνω ως απάντηση νομίζουμε αρκεί.

Όμως, τι σημαίνει «Θεολογούμενον»;

Ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νικόλαος Ξεξάκης γράφει σχετικά στο πανεπιστημιακό σύγγραμά του «Προλεγόμενα εις την Ορθόδοξον Δογματικήν» (σελ. 176) :

1. Ως θεολογούμενον δύναται να νοηθή άποψις ενός ή περισσοτέρων Πατέρων και θεολόγων της Εκκλησίας, η οποία σχετίζεται προς θέματα πίστεως και ηθικής και την οποίαν είναι δυνατόν να αποδεχθεί ο πιστός, υπό την προϋπόθεσιν ότι η Εκκλησία δεν έχει διατυπώσει διάφορον άποψιν, ή δεν έχει εισέτι αποφανθή.

2. Το θεολογούμενον είναι δυνατόν να κυκλούται εις τον χώρον της Ορθοδόξου Δογματικής, εφ’ όσον δεν αντιφάσκει προς δόγμα ή ακολουθίαν δόγματος…

3. Ως θεολογούμενον επί παραδείγματι θεωρείται η άποψις, η αναφερομένη εις την φύσιν των αγγέλων,…δεν υπάρχει σαφής και ρητή επίσημος απόφασις της Εκκλησίας. Η επικρατούσα άποψις εις την ορθόδοξον θεολογίαν φέρεται διατυπουμένη υπό του Ιωάννου του Δαμασκηνού…».

Μήπως είναι λίγα τα θεολογούμενα θέματα για τα οποία η Εκκλησία μας δεν έχει λάβει επίσημη θέση και όμως έχουν γίνει αποδεκτά από την καθολική ορθόδοξη συνείδηση και πρακτική; Ας αφήσουμε την Εκκλησία να αποφανθεί επίσημα για το θέμα αυτό, διαφορετικά (ή ως τότε) ας μην βγάζουμε αφοριστικά συμπεράσματα για τις γνώμες των Πατέρων της Εκκλησίας μας όταν μάλιστα είναι γνωστό ότι :

Α- αν και οι Πατέρες υπόκεινται, ως άνθρωποι, εις το ενδεχόμενον πλάνης, όμως » δεν διετύπωσαν εις τα συγγράματα αυτών μόνον την προσωπικήν των πίστιν, αλλά και την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας. Εις τα συγγράματα των Πατέρων «αντανακλάται η εκκλησιαστική συνείδησις και το βαθύ αίσθημα της ευθύνης έναντι του συνόλου της Εκκλησίας…η ιερά Παράδοσις μεταδιδομένη ως ζωή από γενεάς εις γενεάν, φέρεται εν τοίς έργοις των Πατέρων». (ως άνω σύγγραμα σελ. 126-7) και

Β- αυτό που προϋποθέτει την ασφαλή γνώση είναι ο φωτισμός που παρέχει το Πανάγιον Πνεύμα. Ακόμα και Σύνοδος να συνέλθει, αν δεν είναι δεκτικά τα μέλη της στον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τότε αυτό δεν επενεργεί και άρα οι αποφάσεις της απέχουν πολύ από την αλήθεια! Άλλωστε αν οι αποφάσεις αυτές δεν γίνουν αποδεκτές ομοφώνως από κλήρο και λαό, δηλαδή από την καθολική, γνήσια συνείδηση της Εκκλησίας, εις μάτην ο κόπος! (βλ. Τρεμπέλα, Δογματική, τόμ. Β’, σελ. 401-408).

Πηγές
1. Πρωτ. Ιω. Ρωμανίδη, Δογματική καί Συμβολική Θεολογία τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας
2. Αποδελτίωση άρθρου του π. Στέφανου Στεφόπουλου από το http://www.orthros.org/Greek/Keimena/PneymAdNikAgior.htm