Πόνος: πρόκληση ἀγάπης καί ὠφέλειας τοῦ Γέροντος Μωϋσέως, τοῦ Ἁγιορείτου

Πόνος: πρόκληση ἀγάπης καί ὠφέλειας
τοῦ Γέροντος Μωϋσέως, τοῦ Ἁγιορείτου

Ε῞νας ἄνθρωπος πού ὑποφέρει εἶναι πάντοτε συμπαθής. Ὁ Ντοστογιέφσκυ λέει πώς το ζήτημα ἑνός ἀνθρώπου πού πονᾶ εἶναι ἱερό. Εἶναι γεγονός πώς ὁ πόνος δέν ὠφελεῖ πάντα τον πονεμένο. Ἕνας παρατηρητής ἑνός πάσχοντος σπάνια συμμετέχει πολύ στό ἄλγος του. Εἶναι ἕνας ἁπλός θεατής, πού μπορεῖ νά συγκινεῖται καί νά λέει δυό λόγια συμπαθείας, ἀλλά δέν βιώνει τό μαρτύριο τοῦ ἀλγοῦντος. Ὁ πόνος σάν θέαμα μπορεῖ νά συγκινήσει κάποιον καί νά αἰσθανθεῖ τήν ἱερότητά του. Ἕναν πού ὑποφέρει εἶναι ἀνάγκη νά τόν συνδράμω κατά τό δυνατόν. Νά προσπαθήσω νά ἐμβαθύνω στό μυστήριο τοῦ πόνου του. Ὁ πόνος εἶναι ἐγερτήριο σάλπισμα πρός ἀφύπνιση, ἐγρήγορση καί ἀνάταση.

Ὁ ἐκ δεξιῶν ληστής τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ μετανόησε, βοηθήθηκε καί σώθηκε. Ὁ ἐξ ἀριστερῶν ληστής τά ἴδια ἔβλεπε καί ἄκουγε, τό ἴδιο πονοῦσε, ἀλλά δέν θέλησε νά συνετισθεῖ. Ὁ πόνος δέν τοῦ ἔγινε ἰατρός. Στήν ὡραία εὐαγγελική παραβολή τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη, ὁ συμπαραστάτης τοῦ πληγωμένου ἀνθρώπου, πού συναντᾶ στόν δρόμο του, τοῦ ληστεμένου καί ἡμιθανοῦς, δέν τόν κουράζει μέ διάφορες καί πολλές ἐρωτήσεις, ἀπό ποῦ κρατᾶ ἡ σκούφια του, πόθεν ἔρχεται καί ποῦ ὑπάγει, τί κάνει, μέ τί ἀσχολεῖται, πῶς αἰσθάνεται καί τί ἐπιθυμεῖ, ἄν εἶναι καλός, ἔντιμος, ἠθικός, σοβαρός, ἀλλά πρόθυμα συντρέχει στό πάθημά του. Ὁ ἀληθινός πιστός δέν ζητᾶ πιστοποιητικά γιά νά συνδράμει, κατά το δυνατόν, ἕναν πάσχοντα. Ἕνας ἐλεήμονας, πού πραγματικά λυπᾶται καί συμπονᾶ τόν πονεμένο συνάνθρωπό του, δέν τόν βλέπει ἀφ΄ ὑψηλοῦ, μέ οἶκτο, μέ ὑπεροχή, οὔτε ἐνδιαφέρεται γιά τό μέλλον του. Ἔχει μάθει νά ζεῖ ἔτσι, δέν μπορεῖ νά μήν ἀγαπᾶ και συμπονᾶ. Τήν καλλιέργεια τῆς καρδιᾶς του καί τη λεπτότητα τῆς ψυχῆς του, τοῦ τήν ἔχει δωρίσει ἡ πλούσια χάρη τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ, πού θέλει ὅλους νά τούς σώσει μέ διάφορους τρόπους. Ἕνας ὀρθολογιστής δέν μπορεῖ ἐπ᾽ οὐδενί να συλλάβει στό νοῦ του τόν λόγο ὅτι στό πρόσωπο τοῦ κάθε φτωχοῦ, ἀσθενοῦς, φυλακισμένου, κυνηγημένου, κατηγορημένου καί ἀδικημένου μπορεῖς νά συναντήσεις τόν ἴδιο τόν Χριστό. Ὁ Χριστός ἀγαπᾶ νά ἐμφανίζεται λιτά, ἄσημα, ἄδοξα, ἄφωτα, μακριά ἀπό πλατεῖες, κοσμοσυρροή, ὀχλοβοή, ταραχή καί διαφήμιση. Δέν ξέρω πῶς νά τό πῶ, ἀλλά ὅπως ἔλεγε ἕνας σοφός, ὁ Χριστός ἀρέσκεται να θέτει ἐμπόδια στή συνάντηση μαζί Του. Θέλει κατά κάποιο τρόπο νά ἐπιμείνεις ταπεινά. Προκαλεῖ και προσκαλεῖ σέ μία συγκινητική περιπέτεια, σ΄ ἕνα ἄθλημα καί μία καλή ἀγωνία.

Ἡ συμπάθεια καί ἡ συμπόνια, χαρακτηρίζουν τήν εὐγένεια τῆς ψυχῆς ἑνός ἀνθρώπου καί τοῦ χαρίζουν μία μυστική, ἄϋλη χαρά, πού λέει ὁ ποιητής καί οἱ ἄνθρωποι τή χαρακτηρίζουν εὐτυχία. Το κάθε καλό ἄν δέν γίνεται ἀθῶα καί ταπεινά χάνει τήν ἀξία του. Ἡ ἁγιότητα ἔχει τά στοιχεῖα τῆς ἀλήθειας, τῆς ἀγάπης, τῆς θυσίας, τῆς ἀνιδιοτέλειας.

Ἡ ἁγιότητα εἶναι σπάνια, ὅμως ὡς μειοψηφία ὑπάρχει, συνήθως κρυμμένη. Οἱ ἅγιοι καί οἱ ἥρωες κάποτε ταυτίζονται. Ἡ ψευτοαγιότητα εἶναι μία μεγάλη ἀπάτη, ἕνα ἀνόσιο μασκαριλίκι, μία σκέτη ὑποκρισία. Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάει ἀπό τούς ψευτοαγίους, πού τρέχουν στούς πονεμένους, γιά ν΄ ἀνέβουν τάχα οἱ πνευματικές τους μετοχές…

Οἱ πονεμένοι πού γογγύζουν, γκρινιάζουν, τρώγονται μέ τά ροῦχα τους, εἶναι σκληροί καί ἀπαιτητικοί καί ἀπαιτοῦν οἶκτο, ἀστοχοῦν καί χάνουν το κέρδος τῆς εὐκαιρίας νά δοῦν βαθύτερα τόν ἑαυτό τους καί μέ μεγαλύτερη κατανόηση τούς ἄλλους. Ὁ Θεός παραχωρεῖ καί ἐπιτρέπει τόν πόνο στή ζωή τῶν ἀνθρώπων παιδαγωγικά καί ὄχι τιμωρητικά και ἐκδικητικά. Εἶναι συμπονετικός ἰατρός χηρῶν, ὀρφανῶν, ἀσθενῶν, φτωχῶν, ἀναπήρων. Ἐλεεῖ δίχως νά ξεσυνερίζεται, νά ζητᾶ ἀνταλλάγματα, τό μόνο πού θέλει εἶναι πίστη. Εἶναι ἰδιαίτερα εὐγενικός ὁ Χριστός πρός ὅλους. Ποτέ δέν ἔβρισε, δέν περιφρόνησε κανένα, δέν πείσμωσε, δέν κάκιωσε, δεν προσβλήθηκε, δέν φέρθηκε μέ μικροπρέπεια. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι μία πολυκλινική μέ ἀρχίατρο τόν Χριστό καί θεραπευτές τούς λειτουργούς τοῦ Ὑψίστου. Ἐπειδή δέν ἀγαποῦμε τήν ἄσκηση, μᾶς δίνει ὁ Χριστός τόν ἀκούσιο πόνο, πού ἀποτελεῖ μία παράξενη κατ᾽ ἀρχάς, ἀλλά τελικά συγκλονιστική θεραπεία τῆς πέτρινης καρδιᾶς μας καί μᾶς χαρίζει μία ὑπέρτατη εἰρήνη, πού μᾶς κάνει νά αἰσθανόμεθα ἀληθινά, ἐλεύθερα, μακάρια παιδιά τοῦ Θεοῦ. Μέσα ἀπό τόν πόνο γεννιέται τό δάκρυ τῆς μετάνοιας καί ἡ θέρμη τῆς ἱκεσίας. Στό κρεβάτι τοῦ πόνου, πηγάζουν οἱ ὡραιότερες προσευχές. Ὁ πόνος εἶναι τελικά γιατρικό. Οἱ πονεμένοι εἶναι πλούσια εὐλογημένοι. Μακάριοι οἱ ὑπομένοντες ἀδιαμαρτύρητα, ἐλπιδοφόρα καί νικηφόρα τό μεγάλο μαρτύριο καί μυστήριο τοῦ πόνου…