Η εικόνα «Ο Αναπεσών Ιησούς» και η προέλευσή της

Στον εσπερινό των Χριστουγέννων μετά την Είσοδο, διαβάζουμε, (δεύτερη κατά σειρά), μια Προφητεία του Βαλαάμ*, (Αριθμ. κδ, 3-18),   η οποία περιγράφει τον Ιησού «αναπεσών».

Τον δέκατο πέμπτο αιώνα ο περίφημος αγιογράφος Εμμανουήλ Πανσέληνος, από την φράση που αναφέρεται στην Προφητεία αυτή: «Κατακλιθεὶς ἀνεπαύσατο ὡς λέων καὶ ὡς σκύμνος· τὶς ἀναστήσει αὐτὸν;», (Αριθμ. κδ 9), είχε την θεία έμπνευση και συνέθεσε την περίφημη αυτή εικόνα.

Σε αυτήν εικονίζεται ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ως Βρέφος, «ανακεκλιμένον» και ελαφρώς «υπνώττον». Στο θείο πρόσωπο και στην όλη αυτού στάση, είναι ζωγραφισμένη η βασιλική και θεία αυτού μεγαλοπρέπεια. Εξαιτίας της όλης  στάσης του βρέφους, αυτή η εικόνα ονομάστηκε «Ο Αναπεσών»

* Η ιστορία αυτή του Βαλαάμ αναγράφεται στο βιβλίο των Αριθμών στα κεφάλαια 22, 23 και 24, το δε τέλος αυτού στο κεφ. 31, 8

Η παραπάνω εικόνα όπως εικονίζεται σε τοιχογραφία στο Πρωτάτο του Αγίου Όρους.

Β’ Ἀριθμῶν τὸ Ἀνάγνωσμα (Κεφ. 24, 2-3, 5-9, 17-18)
Ἐγένετο πνεῦμα Θεοῦ ἐπὶ Βαλαάμ· καὶ ἀναλαβὼν τὴν παραβολὴν αὐτοῦ εἶπεν· ὡς καλοί σου οἱ οἴκοι Ἰακὼβ, αἱ σκηναί σου Ἰσραὴλ ὡσεὶ νάπαι σκιάζουσαι, καὶ ὡσεὶ παράδεισοι ἐπὶ ποταμῶν καὶ ὡς σκηναὶ ἃς ἔπηξεν Κύριος ὡσεὶ κέδροι παρ’ ὕδατα. Ἐξελεύσεται ἄνθρωπος ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ καὶ κυριεύσει ἐθνῶν πολλῶν, καὶ ὑψωθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ καὶ αὐξηθήσεται. Ὁ Θεὸς ὡδήγησεν αὐτὸν ἐξ Αἰγύπτου ὡς δόξα μονοκέρωτος αὐτῷ· ἔδεται ἔθνη ἐχθρῶν αὐτοῦ καὶ τὰ πάχη αὐτῶν ἐκμυελιεῖ καὶ ταῖς βολίσιν αὐτοῦ κατατοξεύσει ἐχθροὺς. Κατακλιθεὶς ἀνεπαύσατο ὡς λέων καὶ ὡς σκύμνος· τὶς ἀναστήσει αὐτὸν; οἱ εὐλογοῦντές σε εὐλογημένοι· καὶ οἱ καταρώμενοί σε κεκατήρανται. Ἀνατελεῖ ἄστρον ἐξ Ἰακὼβ καὶ ἀναστήσεται ἄνθρωπος ἐξ Ἰσραὴλ, καὶ θραύσει τοὺς ἀρχηγοὺς Μωάβ, καὶ προνομεύσει πάντας υἱοὺς Σὴθ. Καὶ ἔσται Ἐδὼμ κληρονομία, καὶ ἔσται κληρονομία Ἡσαῦ ὁ ἐχθρὸς αὐτοῦ καὶ Ἰσραὴλ ἐποίησεν Ἰσχὺν.